Το 1700, ο Γάλλος ιατρός και βοτανολόγος Ζοζέφ Πιττόν ντε Τουρνεφόρ αναλαμβάνει κατ' εντολήν του Γαλλικού Στέμματος ερευνητική αποστολή στην Εγγύς Ανατολή, με σκοπό τη συλλογή φυτών αλλά και πληροφοριών για τον κόσμο της περιοχής. Κατά τη διάρκεια του διετούς ταξιδιού του περιηγείται και περιγράφει –υπό μορφή επιστολών που απευθύνονται στον κόμη ντε Πονσαρτραίν, υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας - τριάντα οκτώ νησιά του Αιγαίου, την Κωνσταντινούπολη και περιοχές της Μαύρης Θάλασσας, της Αρμενίας και της Γεωργίας, μέχρι τα σύνορα της Περσίας. Oι επιστολές του θα απαρτίσουν το δίτομο έργο Relation d'un voyage du Levant, που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1717, εννέα χρόνια μετά τον θάνατό του.
H παρούσα έκδοση περιέχει τις δέκα πρώτες επιστολές, που είναι αφιερωμένες στην Kρήτη και στα νησιά του Aιγαίου. Για κάθε νησί, ο συγγραφέας αφηγείται λεπτομερώς και μεθοδικά την επίσκεψή του: αναφέρεται στην ιστορία του νησιού, από την αρχαιότητα μέχρι και την εποχή του, αλλά και στη σχετική μυθολογία· μας πληροφορεί για τη διοίκηση και την οικονομία, τη θρησκεία, τα ήθη και έθιμα και την καθημερινή ζωή των κατοίκων, σχολιάζει αξιοπερίεργα περιστατικά και περιγράφει με λεπτομέρειες σπάνια φυτά. Δεν περιορίζεται στην επιστημονική διερεύνηση του εκάστοτε αντικειμένου του, αλλά καταγράφει επίσης με γλαφυρότητα και ζωντάνια, και με τη ματιά ενός γνήσιου τέκνου του Διαφωτισμού, τις εντυπώσεις του από τον κόσμο του ελληνικού Aρχιπελάγους: τους Τούρκους κατακτητές, τους πρώην κυρίαρχους Λατίνους, τους Oρθόδοξους Έλληνες και τον κλήρο αμφοτέρων, τον γυναικείο πληθυσμό και τους κουρσάρους, που όλοι μαζί συνθέτουν ένα πολυποίκιλο και γοητευτικό μωσαϊκό.
Ο Πιτόν Τουρνεφόρ Γάλλος γιατρός και βοτανολόγος γεννήθηκε στην Προβηγκία το 1656 και πέθανε το 1708. Οι προηγούμενες εργασίες του για τα βότανα και τις σχέσεις τους με την ιατρική, έγιναν αφορμή να επιλέξει το ταξίδι του στα νησιά του Ελληνικού Αρχιπελάγους, στην Πόλη, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, στην Αρμενία, ως τα σύνορα της Περσίας. Οι εντυπώσεις του περιλαμβάνονται σ’ ένα δίτομο έργο, στο οποίο ασχολείται με τη φυσική ιστορία, τη γεωγραφία, τις οχυρώσεις, το εμπόριο, τις αρχαιότητες, τα ήθη και έθιμα και τις περιγραφές των χωρών που επισκέφθηκε. Ξεκίνησε από τη Μασαλία στις 23 Απριλίου και έφτασε στα Χανιά στις 9 Μαΐου 1700. Στη Μασαλία γύρισε το 1702.
Φωτογραφία: ©Wikipedia
1η επιστολή: Περιγραφή της νήσου Κρήτης
2η επιστολή: Συνέχεια της περιγραφής της Κρήτης
3η επιστολή: Η παρούσα κατάσταση της Ελληνικής Εκκλησίας
4η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Κιμώλου, Μήλου, Σίφνου και Σερίφου
5η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Αντιπάρου, Πάρου και Νάξου
6η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Δονούσας, Νικουριάς, Αμοργού, Καλογέρου, Κέρου, Σχινούσας,Ηράκλειας, Ίου, Σικίνου, Φολέγανδρου, Σαντορίνης, Ανάφης και Μυκόνου
7η επιστολή: Περιγραφή της νήσου Δήλου
8η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Σύρου, Θερμιών, Τζιας, Μακρονήσου, Γυάρου, Ανδρου και Τήνου
9η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Χίου, Μυτιλήνης, Τενέδου και Ικαρίας
10η επιστολή: Περιγραφή των νήσων Σάμου, Πάτμου, Φούρνων και Σκύρου
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΓΡΑΦΕΙΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Νικ. Πλαστήρα 100, Βασιλικά Βουτών
70013, Ηράκλειο Κρήτης
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΟΣ ΑΘΗΝΑΣ
Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης
Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας
Θουκυδίδου 4, Πλάκα
105 56, Aθήνα